W kontekście kosmetyków i pielęgnacji bardzo często mówi się o kwasie hialuronowym. Należy pamiętać, że kwas hialuronowy w kosmetykach jest bardzo wartościowym dodatkiem, spełnia określone funkcje, jednak nie należy zapominać także o innych składnikach aktywnych oraz zwrócić uwagę, jaką mieszaninę cząsteczek kwasu hialuronowego zawiera kosmetyk, który chcemy stosować.
W tym artykule dowiesz się, jakie funkcje spełnia kwas hialuronowy, dlaczego jest tak ważny dla naszej skóry oraz jaką mieszaninę kwasu hialuronowego powinny zawierać produkty, które zamierzasz włączyć do swojej rutyny pielęgnacyjnej, aby przynosiły maksymalne korzyści Twojej skórze.
Kwas hialuronowy – jakie funkcje spełnia?
Pomimo stosunkowo prostej budowy kwas hialuronowy spełnia w organizmie ludzkim wiele funkcji, łącząc się z różnymi receptorami i w ten sposób wpływając m. in. na przyleganie komórek, ich migrację, aktywacje limfocytów, proliferację keratynocytów.
Kwas hialuronowy w skórze reguluje równowagę wodną, ciśnienie osmotyczne, przepływ jonów, funkcjonuje jako swego rodzaju „sito”, eliminując określone molekuły.
Najważniejszy jednak w kontekście pielęgnacji jest fakt, że kwas hialuronowy jest higroskopijny. Co to oznacza? Otóż jak powiedzieliśmy wcześniej kwas hialuronowy w skórze reguluje równowagę wodną dzięki swoim właściwościom wiązania cząsteczek wody. Jedna cząsteczka HA (hialuronic acid) wiąże 1000 cząsteczek H2O.
Ta właściwość kwasu hialuronowego jest kluczowa i zbawienna dla naszej skóry, ale bardzo istotne jest, aby pamiętać, że z drugiej strony w określonych sytuacjach stosowanie nieodpowiedniego kwasu hialuronowego na przesuszoną skórę – może pogłębić ten problem. Szerzej jest to opisane dwa akapity niżej.
Kwas hialuronowy a starzenie skóry
Starzenie jest procesem nieliniowym (są momenty w naszym życiu, kiedy starzejemy się szybciej oraz są momenty, kiedy starzejemy się wolniej). Starzenie zależy m. in. od genów, od wpływu czynników zewnętrznych (ekspozycja na UVA, UVB, zanieczyszczenie środowiska) oraz czynników wewnętrznych (ogólnego stanu zdrowia, przyjmowanych leków, poziomu aktywności fizycznej, używek, diety, codziennej domowej pielęgnacji, stresu etc.)
Natomiast starzenie się skóry jest związane m.in. z utratą zawartości kwasu hialuronowego. Proces utraty kwasu hialuronowego zaczyna się już po 25 roku życia. W skórze znajduje się około 50% całego zawartego w organizmie kwasu hialuronowego (0,5 – 1 mg/g skóry). Kwasu hialuronowego znajduje się znacząco więcej w skórze właściwej niż w naskórku. Zdolność kwasu hialuronowego do wiązania wody, zarówno na poziomie skóry właściwej, jak i w naskórku, jest kluczowa dla zachowania odpowiedniego poziomu nawilżenia, a co za tym idzie – młodszego wyglądu. Co ciekawe, z wiekiem spada nie tyle zawartość samego kwasu hialuronowego, a białek go wiążących (HABPs – hialuronic acid binding proteins).
Który kwas hialuronowy w kosmetykach jest najlepszy?
Z wiekiem procesy degradacji kwasu hialuronowego w skórze zaczynają przeważać nad jego syntezą, a poza tym spada liczba receptorów, do których HA może się przyczepić. Dlatego tak popularne stały się zabiegi mezoterapii (czyli śródskórnego podawania nieusieciowanego kwasu hialuronowego) oraz kosmetyki z kwasem hialuronowym. Niestety, egzogenny (czyli dostarczany naszemu organizmowi z zewnątrz) kwas hialuronowy jest dość szybko metabolizowany.
Wydaje się, że duży wpływ na działanie egzogennego kwasu hialuronowego ma jego masa cząsteczkowa. HMW-HA (high molecular weight hialuronic acid) ma bardzo ograniczoną przenikalność przez naskórek do skóry właściwej, a LMW-HA (low molecular weight hialuronic acid) posiada zdolność do przenikania przez naskórek do skóry właściwej.
Cały czas trwają badania nad skutecznością zastosowania preparatów kwasu hialuronowego w kosmetykach. Doniesienia naukowe obejmują przewagę produktów, które zawierają mieszaninę LMW-HA i HMW-HA, ale istnieją także prace naukowe, wskazujące na lepsze działania LMW-HA.
Dlatego bardzo ważne jest, aby wybierać takie kosmetyki, które w swoim składzie posiadają zarówno kwas hialuronowy o niskiej masie cząsteczkowej (LMW-HA), który penetruje do skóry właściwej i tam wiąże wodę oraz kwas hialuronowy o wysokiej masie cząsteczkowej (HMW-HA), który pozostaje w naskórku.
W sytuacji, kiedy mamy odwodnioną skórę właściwą (skóra jest sucha, towarzyszy nam uczucie ściągnięcia, łatwo ulega podrażnieniu, długo utrzymują się „zagniecenia” na skórze np. po pościeli), stosowanie preparatów tylko z kwasem hialuronowym o wysokiej masie cząsteczkowej może nasilić ten problem. Wtedy woda jest „wyciągana” ze skóry właściwej do naskórka. Krótkoterminowo stosowanie kremów z HMW-HA da optyczny efekt poprawy wyglądu cery, ale długofalowo nasili problemy z jej wysuszeniem.
Kwas hialuronowy – czy warto?
Zdecydowanie warto! W celu osiągnięcia jak najlepszych efektów codziennej rutyny pielęgnacyjnej należy stosować zarówno kwas hialuronowy, jak antyoksydanty (jak wit. C, wit. E), retinoidy, a przede wszystkim ochronę przeciwsłoneczną.
Źródła:
- Mraz Robinson, J. Vega, M. D. Palm, M. Bell, A. D. Widgerow, A. Giannini, Multicenter evaluation of a topical hyaluronic acid serum, Journal of cosmetic dermatology, 2022.
- Bravo, P. Correia, J. E. Gonçalves Junior, B. Sant’Anna, D. Kerob, Benefits of topical hyaluronic acid for skin quality and signs of skin aging: From literature review to clinical evidence, Dermatologic therapy, 2022.